W sieci. Jak zabezpieczyć się przed nowymi i znanymi zagrożeniami

Zagrożenia związane z wiadomościami

Służbowa poczta e-mail służy do przesyłania ważnych wiadomości do i z sieci przedsiębiorstwa, więc jest dla cyberprzestępców atrakcyjnym celem. W związku z powyższym phishing i inne oszustwa socjotechniczne są jednymi z najpoważniejszych problemów, z którymi zmagają się specjaliści ds. cyberbezpieczeństwa. Niechciane wiadomości e-mail, profesjonalnie skonstruowane i sformułowane, z łatwością mogą oszukać odbiorcę, który regularnie otrzymuje podobne e-maile.  

W 2018 r. wzrosła liczba różnego rodzaju zagrożeń związanych z przesyłaniem wiadomości. W szczególności zaobserwowaliśmy 82-procentowy wzrost blokowania dostępu do adresów URL służących do phishingu według unikatowych adresów IP klientów w porównaniu z rokiem ubiegłym. Do phishingu zwykle wykorzystywana jest poczta e-mail, ponieważ taki sposób rozprzestrzeniania zagrożeń jest mniej zależny od platformy niż inne rodzaje ataków, które polegają na przykład na określonych exploitach.

Porównanie rok do roku blokowania dostępu do adresów URL służących do phishingu według unikatowych adresów IP klientów (jedno urządzenie, na którym skorzystano z linku trzy razy, jest liczone tylko raz)

Ostatnio oprócz poczty e-mail do ataków phishingowych używano także czatu, SMS-ów i innych sposobów komunikacji. Większe zróżnicowanie ataków phishingowych i wzrost ich liczby pokazuje, jak cyberprzestępcy dostosowują się do zmieniającej się sytuacji. Większa liczba urządzeń łączących się z Internetem i coraz bogatsza oferta systemów operacyjnych oznaczają, że wykorzystanie jednego, konkretnego systemu nie będzie dla cyberprzestępców tak zyskowne jak w przeszłości. W związku z tym zwrócili się oni ku staremu, ale nadal skutecznemu atakowi.

Inną formą ataków, do których wykorzystuje się systemy przesyłania wiadomości, były w 2018 r. fałszywe biznesowe wiadomości e-mail (BEC). W typowym ataku BEC przestępca inicjuje lub przechwytuje komunikację, aby oszukać pracownika przedsiębiorstwa, który ma uprawnienia do wydania lub przesłania funduszy.

O ile ogólna liczba ataków typu BEC była niska, o tyle udana próba mogła doprowadzić do dużych strat finansowych w firmach będących ich celem. Z kolei ataki phishingowe były skierowane przeciwko dużej liczbie potencjalnych ofiar, ponieważ oszukanie nawet małego procenta użytkowników przyniosłoby atakującym zysk.

Luki w zabezpieczeniach o krytycznym znaczeniu

Ten rok w dziedzinie bezpieczeństwa rozpoczął się od przełomowego ujawnienia Meltdown i Spectre — luk w zabezpieczeniach na poziomie procesora, które wynikały z błędów spekulatywnego wykonywania instrukcji CPU. Nowe klasy błędów dotyczyły różnych mikroprocesorów i stały się źródłem nowych ataków z wykorzystaniem luk w procesorach, a także wielu trudności z minimalizowaniem zagrożeń. Do końca roku nie przedstawiono żadnego prostego rozwiązania tego problemu.

Kolejnym problemem, który po raz pierwszy pojawił się w 2018 r., było odkrycie mającej krytyczne znaczenie luki w zabezpieczeniach oprogramowania open source do orkiestracji w chmurze — Kubernetes. Na szczęście ten konkretny problem szybko rozwiązano.

Większość luk w zabezpieczeniach jest odnajdywana, a następnie ujawniana w sposób odpowiedzialny przez badaczy i dostawców, tak aby nie mogły zostać użyte do szeroko zakrojonych ataków. Publiczne ujawnienie luki w zabezpieczeniach oznacza, że dowiedzą się o niej również cyberprzestępcy, więc konieczne jest utworzenie poprawki jeszcze przed przekazaniem informacji. Przestępcy aktywnie wykorzystują luki w zabezpieczeniach, aby tworzyć exploity operacyjne.

Ostatnio nie odnotowano żadnego szeroko zakrojonego ataku typu zero-day z wykorzystaniem exploitów, a w przeszłości dochodziło do nich co najmniej dwa lub trzy razy w roku. Zasięg ataków wykrytych w 2018 r. był ograniczony. Cyberprzestępcy wykorzystywali również luki w zabezpieczeniach, do których wydano już poprawki, zakładając, że wielu użytkowników nie zastosowało dostępnych rozwiązań wystarczająco szybko lub w ogóle. 

Godne uwagi ataki z 2018 r. z zastosowaniem exploitów ukierunkowanych na znane i poprawione luki w zabezpieczeniach

Znaczny odsetek luk w zabezpieczeniach znalezionych w 2018 r. dotyczył oprogramowania używanego w systemach kontroli przemysłowej (ICS). Większość z tych luk znajdowała się w interfejsach człowiek-maszyna (HMI) do systemów ICS i środowiskach systemów sterowania i pozyskiwania danych (SCADA). HMI to centrum monitorowania, implementacji stanów różnych procesów w obiektach i zarządzania nimi. Wykorzystanie mającej krytyczne znaczenie luki w zabezpieczeniach HMI może dać atakującemu możliwość wywierania wpływu na działanie fizycznych komponentów obiektu przedsiębiorstwa. 

Badania Trend Micro

Rozwiązania „machine learning”

• Ochrona prewencyjna. Uzyskiwanie dokładniejszych informacji o zagrożeniach sieciowych dzięki „machine learning”
• Generowanie przykładów mylących: doskonalenie systemów „machine learning” na potrzeby zabezpieczeń
• Odkrywanie nieznanych zagrożeń dzięki „machine learning” w formacie czytelnym dla człowieka

Szpitale, elektrownie i wodociągi korzystające z sieci

• Narażona na atak infrastruktura o znaczeniu krytycznym: branże wodociągowa i energetyczna
• Delikatna architektura danych przemysłowego Internetu rzeczy
• Ochrona szpitali korzystających z sieci. Badanie dotyczące narażonych na ataki systemów medycznych i ryzyka związanego z łańcuchem dostaw

Cyberprzestępczość — dochodzenia i aresztowania

• Powstanie i upadek Scan4You
• Ewolucja cyberprzestępczości i cyberzabezpieczeń